برترین کاربران هفتگی این مقاله

از ۱۳۹۷/۰۸/۱۹ تا ۱۳۹۷/۰۸/۲۵

ضمائم مقاله
مقالات مرتبط
اخبار مرتبط
آمار مقاله
  • بازدید کل ۳,۵۴۰
  • بازدید این ماه ۲۱
  • بازدید امروز ۱
آمار آزمون مقاله
  • کل شرکت کنندگان ۱۴۶
  • قبول شدگان ۱۰۴
  • شرکت کنندگان یکتا ۶۵
  • میانگین درصد شرکت کنندگان ۶۶
واژه نامه فناوری نانو

نانو

nano

پيشوندي به معناي يک بيليونم يا (000،000،000،1/1). در متون فناوري‌نانو، معمولا براي مشخص کردن يک واحد اندازه‌گيري برابر با 10 به توان منفي 9 متر استفاده مي‌شود.

سطح مقاله

پیشرفته 1

نویسندگان
کلمات کلیدی
امتیاز کاربران

الزامات مربوط به آماده‌سازی تقاضانامه ثبت اختراع

 
1- الزامات در زمینه آماده‌سازی تقاضانامه ثبت اختراع
همان طور که قبلاً بیان شد، الزاماتی در زمینه آماده‌سازی تقاضانامه ثبت اختراع که شرایط رسمی هم نامیده می‎شود، وجود دارد. این شروط دربرگیرنده 4 الزام اولویت در ثبت، الزام افشای کامل، الزام زمانی و الزام اختراع واحد است. این الزامات در ادامه تشریح خواهد شد.

1-1- الزام اولویت در ثبت
عبارت‌های «اولویت در اختراع» یا «نخستین اختراع‌کننده» (First To Invent یا FTI) و «اولویت در ثبت» یا «نخستین ثبت‌کننده» (First To File یا FTF) مفاهیم حقوقی هستند که مشخص می‌کنند چه کسی حق دریافت پتنت یک اختراع را دارد.
هم اکنون تمام کشورها از سیستم اولویت در ثبت پیروی می‌کنند. به هرحال کانادا، فیلیپین و ایالات متحده آمریکا تنها کشورهایی بودند که از سیستم اولویت در اختراع استفاده می‎کردند که البته این کشورها هم به ترتیب در سال 1989، 1998 و 2013 از سیستم اولویت در ثبت پیروی کردند.
عموماً انجام اختراع در دو مرحله:
1- شکل‌گیری ایده اختراع (conception of invention)
2- به دلیل اختراع به عمل (reduction to practice)
 صورت می‌گیرد.
در سیستم قدیمی اولویت در اختراع، زمانی که ایده اختراع در ذهن مخترع شکل می‌گیرد و سپس او تلاش می‌کند تا این اختراع را به عمل تبدیل کند (از طریق ثبت تقاضانامه پتنت، انجام دادن اختراع و غیره) تاریخ اختراع این مخترع، تاریخ شکل‌گیری ایده اختراع خواهد بود. بنابراین مشروط بر این که مخترعی در تبدیل اختراعی به عمل کوشا باشد، او نخستین مخترع شناخته شده و بر اساس سیستم اولویت در اختراع، پتنت به او اعطا خواهد شد حتی اگر فرد دیگری تقاضانامه پتنت را قبل از مخترع ثبت کند.
به هرحال بر اساس سیستم اولویت در اختراع، اگر ادعای یک تقاضانامه پتنت در حال بررسی به دلیل این که تقاضانامه همان اختراع توسط فرد دیگری قبلاً ثبت شده یا حتی پتنت شده است، به وسیله دفتر ثبت اختراع آمریکا USPTO رد شود، مخترع در موارد مشخصی این فرصت را دارد تا مدارکی را ارائه دهد و ثابت کند که اختراع او قبل از تاریخ اختراع آن پتنت، انجام شده است.

2-1- الزام افشای کامل
همان طور که قبلاً هم بیان شد، الزام افشای کامل، یکی از الزامات قانون پتنت است به طوری که بر اساس آن باید در تقاضانامه پتنت، اختراع با جزئیات کافی توصیف شود، به صورتی که فردی دارای مهارت در همان حوزه فنی قادر به انجام اختراع باشد.
این الزام اساس قانون پتنت است: یک انحصار برای دوره زمانی مشخصی اعطا می‎شود و در مقابل نحوه ساخت یا انجام اختراع برای عموم افشا می‎شود. با توجه به این که این الزام منشأ قانون پتنت است لذا در قوانین ثبت اختراع کشورهای مخترع، الزاماتی جهت افشای کافی اختراع وجود دارد. در آمریکا این الزامات در بند اول قانون 35 U.S.C. 112 بیان شده است. در اروپا، کشورهای عضو اداره ثبت اختراع اروپا از الزامات ماده 83 معاهده EPC جهت تضمین کافی بودن افشا پیروی می‌کنند. اگر چه این الزامات موجود در قوانین اروپا و آمریکا شباهت‎های زیادی دارند اما دارای چند تفاوت قابل توجه هم هستند. توسعه جداگانه این الزامات و فلسفه وجودی متفاوت آن‌ها منجر به دو تفسیر متفاوت در مورد میزان کافی بودن افشا شده است.
قانون پتنت آمریکا در این زمینه به صورت زیر است:
The specification shall contain a written description of the invention, and of the manner and process of making and using it, in such full, clear, concise, and exact terms as to enable any person skilled in the art to which it pertains, or with which it is most nearly connected, to make and use the same, and shall set forth the best mode contemplated by the inventor or joint inventor of carrying out the invention.” 35 U.S.C. 112(1)).a)
 
بر طبق این قانون شرح اختراع باید حاوی یک توصیف مکتوب از اختراع و از شیوه و فرایند ساخت و استفاده آن، با عبارت‌های کامل، واضح، موجز و دقیق باشد به طوری که هر فرد دارای مهارت در زمینه اختراع بتواند همان اختراع را ساخته و استفاده کند. همچنین باید حاوی بهترین حالت انجام اختراع نیز باشد. در قوانین ثبت اختراع آمریکا جهت افشای کامل اختراع، «الزام توصیف مکتوب اختراع» (written description requirement)، «الزام شرح دقیق» (enablement requirement) و «الزام بهترین حالت انجام اختراع» (best mode requirement) وجود دارد که از متن قانون استخراج شده است.

ماده 83 معاهده EPC که مبنای قانونی الزامات افشای پتنت در اداره EPO است بیان می‌دارد که:

disclose the invention in a manner sufficiently clear and complete for it to be carried out by a person skilled in the art
 
یعنی افشا اختراع باید به قدری گویا و کامل باشد که برای یک فرد دارای مهارت در این زمینه قابل انجام باشد. اگر چه این قانون الزام شرح دقیق را داراست اما الزام بهترین حالت را بیان نکرده است. همچنین ماده 84 معاهده EPC بیان می‌کند:

The claims shall define the matter for which protection is sought. They shall be clear and concise and be supported by the description
 
اگر چه این ماده تداعی‌کننده الزام توصیف مکتوب ایالات متحده است اما هیئت تجدید نظر اداره ثبت اختراع اروپا، ماده 84 را به معنای وجود الزام توصیف مکتوب به همراه الزام شرح دقیق تفسیر نکرده است.

3-1- الزام زمانی
الزام زمانی بدان معنی است که مخترع باید زمان را در نظر بگیرد و تقاضانامه اختراع خود را به موقع ثبت کند تا از حق تقدم (priority right) برخوردار شود و تاریخ تقدم دریافت کند. حق تقدم به متقاضی که تقاضانامه خود را با رعایت الزام اولویت ثبت، الزام زمانی و الزام توصیف مکتوب ارائه کند، اعطا می‌شود. حق تقدم به این متقاضی اجازه می‌دهد تا در یک کشور دیگر برای همان اختراع تقاضانامه‌ای با همان تأثیر تاریخ ثبت تقاضانامه اول، ثبت کند. هنگام ثبت تقاضانامه دوم، متقاضی باید تقدم تقاضانامه اول را ادعا کند تا از حق تقدم برخوردار شود. مهلت تقدم (period priority) یا سال تقدم (priority year) یعنی مدت زمانی که حق تقدم وجود دارد، 12 ماه است.
با اعطای حق تقدم، تاریخ ثبت اولین تقاضانامه که تاریخ تقدم (priority date) یا تاریخ ثبت مؤثر (effective filing date) خوانده می‎شود از یک طرف سبب بی‎اعتبار شدن سایر تقاضانامه‎های پتنتی می‌شود که توسط افراد دیگر برای همین اختراع بعد از این تاریخ ثبت شده است و از طرف دیگر به عنوان مبنای بررسی الزام نوآوری و الزام گام ابتکاری یا غیربدیهی بودن برای تقاضانامه دومی که توسط همین متقاضی ثبت شده و تقدم تقاضانامه اول را ادعا کرده است، در نظر گرفته می‎شود. به عبارت دیگر، هنگام بررسی الزام نوآوری و الزام گام ابتکاری تقاضانامه دوم، دانش قبلی پیش از تاریخ ثبت تقاضانامه دوم در نظر گرفته نمی‎شود بلکه دانش قبلی پیش از تاریخ تقدم که همان تاریخ ثبت تقاضانامه اول است، لحاظ می‎شود.
همان طور که قبلاً بیان شد در برخی کشورها از جمله آمریکا، یک مدت زمانی برای مخترعان تحت عنوان مهلت ارفاقی (grace period) در نظر گرفته شده است. در ایالات متحده آمریکا مهلت ارفاقی یک ساله است. در این کشور مخترعان قبل از ثبت تقاضانامه پتنت می‌توانند اختراع خود را به صورت انتشار چاپی (Printed Publication) تشریح کنند، به صورت عمومی از اختراع خود استفاده کنند (Commercial Or Public Use) یا اختراع خود را برای فروش عرضه کنند (On-Sale یا Offer For Sale). تاریخ انجام هر یک از این اقدامات، تاریخ بحرانی (Critical Date) نامیده می‎شود.
به هرحال با انجام هر یک از این سه اقدام، زمان شروع می‎شود به طوری که مخترع باید این اختراع را به صورت تقاضانامه پتنت در طی یک سال از شروع این اتفاقات یا تاریخ بحرانی ثبت کند، در غیر این صورت تمام حقوق این اختراع را از دست خواهد داد. این دوره یک ساله همان مهلت ارفاقی است. توضیح مفاهیم انتشار چاپی، استفاده عمومی و عرضه برای فروش در قانون ثبت اختراع آمریکا مفید است. همان طور که قبلاً هم بیان شد، انتشار چاپی معنای گسترده‎تری از کتاب یا سایر اسناد چاپ شده دارد، به طوری که این اصطلاح به عنوان هر نوع انتشاری که اختراع را در دسترس عموم (public accessibility ) قرار دهد، تفسیر می‌شود.
همچنین در مورد استفاده عمومی باید گفت که در پرونده‎های اخیر در آمریکا، دادگاه بر روی ماهیت و هدف از استفاده تمرکز کرده است. استفاده برای اهداف تجاری عموماً استفاده عمومی تلقی می‎شود حتی اگر از مردم مخفی باشد و حتی اگر تنها یک بار رخ دهد. از طرف دیگر، استفاده جهت علاقه یا لذت شخصی عموماً استفاده عمومی در نظر گرفته نمی‌شود. نکته دیگر در ارتباط با استفاده عمومی این است که بنابر قانون ثبت اختراع ایالات متحده آمریکا، باید استفاده در داخل آمریکا و نه در کشور دیگر باشد تا استفاده عمومی تفسیر شود. عرضه برای فروش همان طور که از نامش پیداست، الزاماً به معنای فروش واقعی اختراع نیست بلکه عرضه آن برای فروش هم در صورت برقراری دو شرط لحاظ می‌شود. این دو شرط عبارتند از: 1- این عرضه تجاری باشد، 2- اختراع جهت پتنت شدن آماده باشد.

4-1- الزام اختراع واحد
در قوانین ثبت اختراع بیشتر کشورها، الزام اختراع واحد (Unity Of Requirement) یک الزام اداری رسمی است که باید هنگام ارائه تقاضانامه پتنت رعایت شود تا اختراع قابل پتنت باشد. اساساً تقاضانامه پتنت باید در مورد یک اختراع یا گروهی از اختراعات دارای ارتباط نزدیک باشد. دلیل وجود این الزام اداری و مالی است. یعنی این که براساس این الزام متقاضی نمی‎تواند برای چندین اختراع یک تقاضانامه ارائه کند، در حالی که تنها هزینه‌های یک اختراع را پرداخت کند. همچنین این الزام طبقه اسناد پتنت را سهل‎تر می‌کند.
زمانی که اداره ثبت اختراع با تقاضانامه پتنتی به دلیل عدم داشتن این الزام مخالفت می‎کند، هنوز امکان پتنت کردن این اختراع وجود دارد مگر این که این اختراع نوآوری نداشته باشد. یکی از راه‌ها این است که متقاضی به صورت فنی استدلال کند که تقاضانامه او دارای الزام اختراع واحد است. راه دیگر این است که تقاضانامه خود را به دو یا چند تقاضانامه (Divisional Application) که هر کدام یکی از اختراعات تقاضانامه اول را دربر می‎گیرد، تقسیم کند و این تقاضانامه‎ها را ثبت کند.
در اداره ثبت اختراع اروپا ممکن است قبل از بررسی دانش قبلی یا بعد از بررسی آن، اعلام شود که اختراع این الزام را دارا نیست (که اصطلاحاً Lack Of Unity خوانده می‎شود).
معاهده همکاری ثبت اختراع (PCT یا Patent Cooperation Treaty) بیان می‎کند که تقاضانامه بین‎المللی (همان تقاضانامه PCT) تنها باید در مورد یک اختراع یا به گروهی از اختراعاتی که چنان به هم مرتبط هستند که مفهوم واحدی را تشکیل می‎دهند، باشد.
در قانون ثبت اختراع آمریکا و بر اساس الزام محدودسازی (Restriction Requirement)، تقاضانامه‌هایی که بیش از یک اختراع را ادعا کند، باید به یک اختراع واحد تبدیل شود و ممکن است متقاضی برای اختراعات باقیمانده، تقاضانامه‎های دیگری ثبت کند. در حقیقت اگر در یک تقاضانامه واحد، چند اختراع مجزا و مستقل ادعا شود، کارشناس بررسی‎کننده از طریق یک ابلاغیه داوری (Office Action) متقاضی را ملزم می‌کند تا اختراع خود را محدود کند.

بحث و نتیجه‎گیری
همان طور که بیان شد پتنت سندی است که بنابر درخواست متقاضی به وسیله یک اداره دولتی ثبت اختراع یا توسط یک اداره منطقه‌ای به نیابت از چند کشور صادر می‌شود، به طوری که این سند ضمن توصیف اختراع، حمایت قانونی و حق انحصاری یک اختراع را به صاحب آن در محدوده زمانی خاصی که عمدتاً 20 سال است، اعطا می‌کندد تا مانع از بهره‌برداری دیگران از آن اختراع بدون اجازه مالک پتنت شود. چند مسأله در مورد این تعریف قابل بیان است. نکته اول این است که کلمه «پتنت» اغلب در دو معنی به کار می‌رود. معنی اول به عنوان سندی است که اختراع در آن توصیف می‎شود و معنی دوم مفاد حفاظتی و حقوقی است که به مالک پتنت از طریق اعطای پتنت داده می‎شود. این حقوق در سند پتنت توصیف نمی‎شود بلکه در قانون ثبت اختراع کشور اعطاکننده پتنت، تشریح شده است. نکته بسیار مهم دیگر این است که پتنت واقعاً حق بهره‎برداری از اختراع را به مالک پتنت نمی‎دهد بلکه پتنت دیگران را از تولید، استفاده، فروش یا واردات یک اختراع باز می‎دارد. اما سؤال مهم این است که چه اختراعی واجد شرایط پتنت شدن است؟ با توجه به اعطای حق انحصاری در قبال اختراع، لازم است معیارهای مشخصی در نظر گرفته شود تا براساس این معیارها درباره پتنت شدن یک اختراع قضاوت کرد و به افرادی که اختراع آن‎ها واجد شرایط لازم است این حق انحصاری اعطا شود. بر این اساس، تمام اختراعات قابلیت ثبت و پتنت شدن را ندارند و برای این که اختراعی قابلیت پتنت شدن داشته باشد، باید ویژگی‎های لحاظ شده در قوانین ثبت اختراع را داشته باشد. در حقیقت اختراعی می‎تواند پتنت شود که دارای دو مجموعه از ویژگی‎ها باشد. دسته اول که شرایط اساسی است مربوط به ویژگی‎های خود اختراع بوده و معمولاً شرایط پتنت شدن (Patentability) نامیده می‎شود. این شرایط عبارتند از: 1- «الزام موضوع مناسب» یا «الزام موضوع قابل پتنت» به طوری که بر اساس این الزام، موضوع اختراع باید جز موضوعاتی باشد که در قوانین ثبت اختراع به عنوان موضوعات قابل پتنت ذکر شده است. 2- «الزام سودمندی» یا «الزام کاربردپذیری صنعتی» به طوری که براساس این الزام یک اختراع باید برای انسان کارایی داشته باشد و اصطلاحاً مفید باشد. 3- «الزام نوآوری» که به جدید بودن اختراع نسبت به دانش قبلی مربوط می‎شود. 4- «الزام غیربدیهی بودن» یا «الزام گام ابتکاری» که بیان می‌کند اختراع باید دارای خلاقیت باشد و صرفاً بهبود یا ترکیب بدیهی دانش‎های قبلی نباشد. دسته دوم الزاماتی در زمینه آماده‎سازی تقاضانامه ثبت اختراع است که شرایط رسمی نامیده می‎شود؛ این الزامات عبارتند از: 1- «الزام اولویت در ثبت» که بر اساس آن اولین فردی که تقاضانامه اختراع را ثبت کرده باشد، حق ثبت اختراع را خواهد داشت. 2- «الزام افشای کامل» به طوری که بر اساس این الزام باید در تقاضانامه پتنت، اختراع با جزئیات کافی توصیف شود به طوری که فردی دارای مهارت در همان حوزه فنی بدون نیاز به تلاش خلاقانه و آزمایش بیشتر، قادر به بازسازی و به کارگیری این اختراع باشد. در قوانین ثبت اختراع آمریکا جهت افشای کامل اختراع، «الزام توصیف مکتوب اختراع»، «الزام شرح دقیق» و «الزام بهترین حالت انجام اختراع» وضع شده است. به هر حال بر اساس قوانین ثبت اختراع در اروپا، «الزام بهترین حالت» وجود ندارد، هر چند می‎توان گفت «الزام شرح دقیق» و «الزام توصیف مکتوب» در نظر گرفته شده است. 3- «الزام زمانی» که متقاضی را ملزم می‎کند تقاضانامه پتنت را در محدوده زمانی مشخصی ثبت کند. 4- «الزام اختراع واحد» به طوری که بر اساس این الزام، مخترع نمی‎تواند چندین اختراع را در تقاضانامه واحدی ارائه کند.
 

منابـــع و مراجــــع

1.پروژه تجاری سازی پتنت، تهیه شده توسط شرکت ایده سازان عصر آفتاب، به سفارش ستاد توسعه فناوری نانو

2. Schox, J. “Not So Obvious: An Introduction to Patent Law and Strategy”, 3nd Edition, CreateSpace Independent Publishing Platform, (August 16, 2013).

3. http://en.wikipedia.org/wiki/Patent

4. http://en.wikipedia.org/wiki/Patentability

5. http://en.wikipedia.org/wiki/Patentable_subject_matter

6. http://en.wikipedia.org/wiki/Novelty_%28patent%29

7. http://en.wikipedia.org/wiki/Inventive_step_and_non-obviousness

8. http://en.wikipedia.org/wiki/Utility_%28patent%29

9. http://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_applicability

10. http://en.wikipedia.org/wiki/Letters_patent

11. http://www.hg.org/article.asp?id=19759

12. http://itlaw.wikia.com/wiki/Wiki

13. http://www.uspto.gov/

14. http://www.uspto.gov/web/offices/pac/mpep/s2106.html

15. https://www.wto.org/English/docs_e/legal_e/27-trips_04c_e.htm#Footnote5

16. http://www.epo.org/law-practice/legal-texts/html/epc/2013/e/ar52.html

17. http://www.uspto.gov/web/offices/pac/mpep/mpep-9015-appx-l.html

18. http://edmichipreport.com/wp-content/uploads/2011/ClarkArticle.pdf

19. http://www.tms.org/pubs/journals/jom/matters/matters-9609.html

20. http://en.wikipedia.org/wiki/Priority_right

21. http://www.epo.org/law-practice/legal-texts/html/epc/2013/e/ar84.html